Geotop Buedingen, Hessen


Plantage Willem III


Tussen Amerongen en Rhenen vormt de Utrechtse Heuvelrug de noordelijke begrenzing van de rivier de Rijn. De laaggelegen uiterwaarden grenzen via een enkele meters hoge steilrand aan de zandgronden. Op bovenstaande foto is van linksonder naar rechtsboven de overgang tussen verschillende landschapstypen herkenbaar. Langs de rijn liggen de uiterwaarden met kleiputten en een steenfabriek. Na de steilrand volgt eerst de weg met aangrenzende bebouwing en vervolgens een niet beboste zone. Deze bestaat uit smeltwaterafzettingen van het landijs. Vervolgens klimmen we verder tegen de zwaarbeboste stuwwal op, om uiteindelijk weer af te dalen naar de Gelderse Vallei, waarin op de achtergrond Veenendaal zichtbaar is.

> Lees meer

Geotop Buedingen, Hessen

21 augustus 2012

In 1994 heb ik de term en het begrip aardkundige monumenten geintroduceerd om in het kader van het Europees Natuurbeschermingsjaar 1995 een europees logo te mogen voeren. Dat is gelukt. Er zijn echter meerdere begrippen die zulk soort fenomenen min of meer dekken. Zo heb je bijvoorbeeld de geologische monumenten. Dat zijn veelal groeves en je kunt stellen dat geologische monumenten ook aardkundige monumenten zijn, maar omgekeerd niet altijd. In Duitsland spreekt men over geotopen en daar wordt ook iets dergelijks mee bedoeld.

Tijdens een bezoek aan Hessen en Thueringen in 2012 leek het me wel leuk om eens een paar van die geotopen van dichtbij te bekijken en te zien hoe ze zijn ingericht etc.

Het viel nog niet mee om bezoekwaardige lokaties te vinden. Googelen op geologie Hessen etc leverde niet direct veel op. Snuffelen in de plaatjes op google earth kost zeer veel tijd, maar levert naast talloze zonsondergangen soms boeiende items op. (zie ook geotopen Glasberg en Gunzenau)




Ligging van de zandsteengroeve bij Buedingen (google earth)

De Vogelsberg in Hessen is een enorm uitgestrekt basaltgebied. Het is ca 19 miljoen jaar geleden(Tertiair, Mioceen) gevormd door een complex van verschillende lavastromen die hier indertijd door de aanwezige oudere afzettingen (onder andere Buntsandstein) heenbraken.

Dankzij de website vogelsberg-touristik.de kregen we grip op een aantal voormalige groeves. Ze staan op die site kort getypeerd, inclusief GPS gegevens en een typering van de toegankelijkheid. Na bezoeken aan de voormalige basaltgroeves Glasberg en Gunzenau zijn we ook eens op zoek gegaan naar de oudere Buntsandstein afzettingen.

Op de bovengenoemde site stond de geotop zandsteengroeve Buedingen vermeld. Op bovenstaand googleplaatje zie je de steilrand als een wit streepje in het bos liggen. Vanaf de doorgaande weg is de steilrand prima te zien doordat de roodachtige kleuren contrasteren met het groen van de bomen. Via een parallelweg (Am Hain) naar de oude binnenstad van Buedingen kom je langs de groeve.




Zicht uit de verte

Over een brede grasstrook kun je richting de groevewand lopen. Direct aan de weg staat echter een bewerkt stuk zandsteen met een mickey mouse achtige figuur erop.




Voorganger van mickey mouse

Het is een replica van een standbeeld dat op de Glauberg gevonden is. De samenstelling en textuur van het originele standbeeld lijk sprekend op de plaatselijke Bontzandsteen.

De Glauberg ligt ca 9 km ten westen van deze groeve. Daar zijn ca 20 jaar geleden graven van Keltische vorsten gevonden inclusief een levensgroot standbeeld. Op grond van de datering zou deze groeve dus mogelijk al 2500 jaar geleden gebruikt (kunnen) zijn.




De replica

Bij de bosrand voor de steilwand staan informatiepanelen.




Informatiepanelen

Op het ene paneel ligt de nadruk op de kwaliteit en het gebruik van deze zandsteen.




Informatiepaneel 1

En op het andere paneel wordt ingegaan op de geologische achtergrond.




Informatiepaneel 2

Het is natuurlijk wel jammer, dat je ter plaatse van de panelen weinig van de steilrand kunt zien. Bezoekers zullen dus wel regelmatig het terrein van de aangrenzende aannemer oplopen om wat dichter bij de wand te kunnen komen.




Verdoezelend effect van de begroeiing

Boven de bomen is wel een gedeelte van de steilwand te zien.




Een glimp van de steilwand

Als je een telelens gebruikt dan zie je wat duidelijker dat op sommige plaatsen wat dunnere harde banken zichtbaar zijn. Mogelijk wordt deze Bontzandsteen met behulp van die faciesverschillen nog wel verder onderverdeeld, maar dat is mij nu niet bekend.




Dunne harde banken zijn zichtbaar

Als je dit beeld bekijkt dan raak je toch wel onder de indruk van de enorme hoeveelheid rivierafzettingen die hier 230 miljoen jaar geleden zijn afgezet en vervolgens versteend.




Imposante steilwand

Als je inzoomt dan vallen de flinke scheuren in de wand je op. Het lijkt dus zeer verstandig dat je daar niet zo maar onder mag lopen.

Al met al een leuk geologisch en historisch plekje. Voor mij zou het wel een grotere belevingswaarde krijgen als er vanaf de panelen door het kappen van bomen een zichtlijn op de steilwand gemaakt wordt.




Gevaar voor afstorten

Bronnen:

Afbeeldingen:
BOHO-team.


Literatuur:
www.vogelsberg-touristik.de
Hoogendoorn, fotoalbum Duitsland 2012


Orgelpijpen in de Julianagroeve


Zicht op de Julianagroeve met een informatiepaneel. Er staat weliswaar een hek omheen, maar je hebt een prachtig zicht op een mooie kalkwand met een hele serie orgelpijpen.

Op het informatiepaneel staat vermeld dat in het Boven-Krijt (80 tot 65 miljoen jaar geleden) Zuid-Limburg overstroomd was door een zee. Ontelbare kalkskeletjes van afgestorven plankton hebben hier een dik kalkpakket gevormd.

De kalksteen behoort tot de Formatie van Maastricht. Ook ligt hier als onderdeel van de Formatie van Maastricht de typelocatie van het laagpakket van Schiepersberg. In die zin is het niet alleen een fotogenieke, maar ook een belangrijke groeve.

> Lees meer