Geïnspireerd door een artikel van Louis Verhaard gaan we eens op zoek naar de Dikke steen op de Lemelerberg. Als je naar de topografische kaart kijkt kun je wel plekjes vinden waar door het ontbreken van bos zicht is op de Lemelerberg of de Archemerberg.

Met een beetje inzoomen is goed te zien dat de stuwwal vrij steil is en dat er ook goede uitzichtsmogelijkheden moeten zijn. Per slot van rekening zien we van benedenaf ook plekken in heide liggen.

We starten bij het restaurant De Lemeleberg aan de Kerkweg in Lemele. We zien op één van de informatiepanelen dat we via de route 'Spoor van de Leeuw' automatisch langs de Dikke steen komen. Dus die nemen we.

Onderweg voelen we ons bijna weer 'thuis' op de Utrechtse Heuvelrug door de mooi geconstrueerde uitzichtspunten waar je naar boomtoppen kunt kijken. Naar één kant kun je nog vermoeden dat er een mooi stuwwallandschap te zien is geweest. Nog een paar jaar en dan zit ook het laatste restje helemaal achter de bomen.

Voor een geoefend oog zijn er onderweg stuwwalplateaus en sneeuwsmeltwaterdalen te zien. Op dit kruispunt kun je er het echt niet missen: de bovenloop van een sneeuwsmeltwaterdal. Op de kaart staat ook enigszins dramatisch 'gr. en kl. ravijn' vermeld. Recente erosie is nog op de voorgrond te zien.

We volgen het spoor van de leeuw verder. Na enkele honderden meters komen we bij een andere bovenloop van hetzelfde smeltwaterdal.

We vervolgen onze weg en komen bij de Dikke steen. In de naamgeving zijn onze voorouders niet erg creatief geweest. Meestal komt men niet verder als 'De kei van ...' of 'De dikke steen van ...'. Maar dit mag je inderdaad wel een dikke steen (4,2 x 2,6 x 2,2m.) noemen.
Uiteraard is dit ook weer een steen met een verhaal. In dit geval verzonnen luie gravers dat ze stemmen gehoord hadden. Zij melden hun opdrachtgever dat die stemmen gezegd hadden dat de steen moest blijven liggen.

De steen zit uiteraard flink onder de aanslag en begroeiing. Louis Verhaard heeft in januari 2008 een stukje van deze steen schoongemaakt en bestudeerd. Hij komt tot de conclusie dat het geen graniet maar een granaatgneis is. Speetzen spreekt in zjn boek van een gneis met hoornblende, biotiet en granaat.

Hoewel de steen hoofddoel van ons bezoek is, loont het de moeite om over de steen heen tussen de bomen door naar beneden te kijken. Hierdoor krijg je een prima indruk van de hoogteligging van de steen tov de omringende vlakte. Vanwege het slechter geworden licht zullen we de tocht een andere keer nog eens herhalen en voortzetten naar andere uitzichtspunten.

Bronnen:

Foto’s:
BOHO-team.

Literatuur:
Verhaard, L. Dikke steen op de Lemelerberg, De grootste granaatgneis van Nederland. Steengoed jrg 18 nr 3 2007/2008, p 11-15.
Hoogendoorn, W., Zwerfsteneneiland Maarn en andere aardkundige monumenten. KNNV Uitgeverij 2006
Speetzen, E., Findlinge in Nordrhein-Westfalen und angrenzenden Gebieten. Geologisches Landesamt Nordrhein-Westfalen. Krefeld, 1998.