Aanleg van het eiland
De provincie heeft het zwerfsteneneiland Maarn tot 3e aardkundig monument in de provincie Utrecht benoemd. Hiermee wordt uitvoering gegeven aan een onderdeel van het Beleidsprogramma 1999 - 2003.
Stichting
Op 4 april 2003 is de stichting "Vrienden van het Zwerfsteneneiland" opgericht. De stichting heeft tot doel de belangen van aardkundige waarden in het algemeen en van het Aardkundig Monument "Zwerfsteneneiland" in het bijzonder te behartigen.
Natuurlijke of kunstmatige gelaagdheid
11 maart 2010
In een zandgroeve, waarin gewerkt wordt, zijn vaak verschillende structuren in de wanden te zien. Hier, in de zanderij in Maarn, is over een aanzienlijke afstand en dikte een horizontale gelaagdheid te zien.
Horizontale gelaagdheid in de Zanderij Maarn
De oeverzwaluwen vinden het kennelijk een mooie natuurlijke wand. Zij beginnen al snel holen te maken in de wand.
Oeverzwaluwen
Hier zie je ook een duidelijke horizontale gelaagdheid. Maar je vraagt je bij nadere bestudering af hoe het kan dat deze lagen bovenop een stuk beton liggen. Die stukken beton vormen gezamenlijk een draaischijf, die van 1918 tot 1932 onderdeel uitmaakte van het spoorwegemplacement Maarn.
De draaischijf uit 1918
Deze luchtfoto uit zomer 1999 tilt een tipje van de sluier op. In de zanderij is een zandzuiger zichtbaar.
Luchtfoto van de Zanderij met zandzuiger
De zandzuiger heeft het mogelijk gemaakt om ook onder de waterspiegel zand te winnen. Plaatselijk heeft men zelfs tot een maximale diepte van 12 meter gezogen.
Zandzuigen
Op het aangrenzende gedeelte van de zanderij heeft men een soort dijk aangelegd. Tussen deze dijk en de achterwand wordt het mengsel van water en vast materiaal (zand, grind en klei) gespoten.
Zand met water wordt op de kant gespoten
Hier zie je dat het mengsel langzamerhand ontwaterd wordt. Dat is uiteraard belangrijk voor het verdere transport, want het natte zand is natuurlijk onnodig zwaar.
Ontwateren van het zand
Het zand is opgedroogd en wordt afgegraven en weggevoerd met vrachtwagens. Duidelijk is te zien dat in het opgespoten depot een vrijwel horizontale gelaagdheid is ontstaan. Ook is het depot zo hoog opgespoten dat de gelaagdheid over de ondergrond aan de linkerzijkant gaat. Zo kon dus ook dit opgespoten zand bovenop het beton van de draaischijf komen te liggen. Dit horizontaal gelaagde restje is niet afgegraven en daardoor lijkt het of er een originele natuurlijke gelaagdheid zichtbaar is.
Vanwege het opspuiten kunnen we hier dan ook wel spreken van kunstmatige ipv natuurlijke gelaagdheid.
Het resultaat
Rondleiding
De zanderij Maarn is per 22 november 2013 opengesteld. Het zwerfsteneneiland blijft alleen onder begeleiding van een gids van de Stichting Vrienden van het Zwerfsteneneiland te bezoeken. Op die manier hopen we onze waardevolle collectie te beschermen.
Lezingen
Groepen stellen het soms op prijs op een rustige locatie eerst wat meer over de achtergronden van het zwerfsteneneiland en de aardkundige waarden in de provincie Utrecht te horen.