Aanleg van het eiland
De provincie heeft het zwerfsteneneiland Maarn tot 3e aardkundig monument in de provincie Utrecht benoemd. Hiermee wordt uitvoering gegeven aan een onderdeel van het Beleidsprogramma 1999 - 2003.
Stichting
Op 4 april 2003 is de stichting "Vrienden van het Zwerfsteneneiland" opgericht. De stichting heeft tot doel de belangen van aardkundige waarden in het algemeen en van het Aardkundig Monument "Zwerfsteneneiland" in het bijzonder te behartigen.
Collectie Hulst
27 oktober 2014
Als je altijd een fototoestel bij je hebt en dat ook veelvuldig gebruikt dan vind je nog wel eens iets achteraf dat je helemaal vergeten was. Met de zoekfunctie op de naam Hulst kwamen nog wat leuke plaatjes tevoorschijn van externe harde schijven. Die vormen een interessante aanvulling op wat ik heb vastgelegd in de museumkelder van Joep Hulst. Hierbij een impressie van mijn belevenissen met de collectie van Joep Hulst.
In 2006 werd in het gebouw van TNO een zwerfstenendag gehouden. In die tijd was ik hoofdredacteur van Grondboor en Hamer. Achter een tafel zag ik een van de redacteuren staan, Cees de Jong.
Cees de Jong met Joep Hulst achter de tafel
Cees de Jong stond geinteresseerd te kijken naar een collectie zwerfstenen die tot mijn verbazing allemaal gevonden waren op de Utrechtse Heuvelrug en dan nog wel op een beperkt gedeelte daarvan: de Leusderheide.
Alles gevonden op de Leusderheide
Ik heb slechts kort met Joep Hulst kunnen spreken, want er was veel belangstelling voor zijn uitgestalde collectie en ik had zelf nog andere verplichtingen.
Joep Hulst achter zijn uitstalling
Toch heb ik snel even wat overzichtjes gemaakt van de uitgestalde stenen.
Bij de dieptegesteente viel me gelijk op dat de diversiteit van de gidsgesteenten bij de collectie Hulst veel groter was als die ik gewend was van de collectie van het zwerfsteneneiland Maarn en de gesteentetellingen van Maarn van Jaap Zandstra
Dieptegesteenten
Ganggesteenten
Uitvloeiingsgesteenten
Afzettingsgesteenten
Omzettingsgesteenten
Een jaar later werd ik gebeld door museum Flehite. Joep Hulst was overleden en aan Flehite was de collectie aangeboden. Museum Flehite had echter al een collectie zwerfstenen in de kelder. Daar gebeurde niets mee en de concrete vraag werd gesteld of ik of de stichting Vrienden van het Zwerfsteneneiland belangstelling had.
Telefonisch heb ik de erfgenaam toegelicht dat ik en de Stichting Vrienden van het Zwerfsteneneiland geen ambitie hadden om zelf een museum te beginnen. Dat zou ongetwijfeld financiele en andere zorgen met zich meebrengen. Veel tijd zou - in onze ogen - verloren gaan aan allerlei triviale activiteiten waardoor we onvoldoende tijd zouden overhouden voor ons eigen openlucht museum in de zanderij Maarn.
Samen met mijn BOHOteamlid Henk Bol ben ik op 9 november 2007 gaan kijken hoe de collectie er uit zag. In een kelder bleek elk beschikbaar plaatsje ingenomen te zijn door een zwerfsteen of een archeologisch of prehistorisch object. Een heel bijzonder gezicht.
Het museum van Joep Hulst
Mijn voorstel aan de erfgenaam was om in de loop van de tijd een deel van de collectie te verwerken in het onderdeel digitaal zwerfstenenmuseum van de site aardkundigewaarden.nl Dat leek hem een goed idee en voor dat doel schonk hij graag de collectie aan ons.
De collectie bestond uit op 11 planken uitgestalde zwerfstenen.
Planken vol met zwerfstenen
De zwerfstenen stonden netjes gerangschikt op de planken. Bij veel stenen stond ook een naamkaartje, maar er lagen ook wat kaartjes op de grond, waarvan het onduidelijk was waar ze bij hoorden.
Detail van de verzameling
Om de verzameling zoveel mogelijk in oorspronkelijke staat te houden zijn we gewoon begonnen om per plank, in de volgorde waarin de stenen stonden, elke steen te fotograferen.
Fotograferen op de plank
Op vrijwel alle stenen bleek een etiketje met een code te zitten. Elke steen werd daarom vervolgens in ieder geval een keer in beeld gebracht met het etiket zichtbaar. Ook enkele zakken papier kregen we mee.
Op 26 november 2007 hebben we de verhuis- en archiveer-activiteiten afgerond.
Fotograferen van het etiket met code
Bij mij thuis zijn vervolgens in de blokhut de stenen opgeslagen. Telkens als we tijd en zin hadden en er goed licht was werden weer enkele stenen gefotografeerd. Om ze te kunnen verwerken op vergelijkbare manier als ik onze collectie grote zwerfstenen uit Maarn verwerkt heb in het digitaalzwerfstenenmuseum, werden van elke steen ca 20 opnamen gemaakt. De macro opnamen moesten in de praktijk vanwege onscherpte nogal eens opnieuw gemaakt worden.
Daarna zijn de geschikte afbeeldingen geselecteerd, bewerkt en klaar gemaakt voor invoer op de website digitaalzwerfstenenmuseum.nl
BOHOteam in actie
Dankzij Invero beschik ik over een content management systeem waarbij ik de stenen op 2 manieren kon verwerken. Uiteraard was er een mogelijkheid voor zoeken op soort gewenst en die is dan ook gemaakt. Door op een foto te klikken worden dan 7 afbeeldingen van de desbetreffende steen zichtbaar.
Zeker zo leuk is de verwerking per vindplaats geworden. Dankzij de codering op de stenen van Hulst werd het mogelijk de stenen ook per vindplaats zichtbaar te maken. Ik was namelijk erg benieuwd of er binnen het gehele studiegebied van Hulst mogelijk concentraties van verschillende herkomstgebieden en mogelijk verschillende ijsstromen zichtbaar zouden worden. Ook hier worden, door op een foto te klikken, 7 afbeeldingen van de desbetreffende steen zichtbaar.
Verspreidingskaart vindplaatsen
Een flink aantal van de zwerfstenen van Hulst is gefotografeerd, bewerkt en opgenomen in de website digitaalzwerfstenenmuseum.nl
Daarmee is aan de toezegging van een virtuele presentatie voldaan.
(zie: http://www.aardkundigewaarden.nl/digitaalzwerfstenenmuseum/collectieskleinestenen/)
De tijd ontbreekt mij echter om de honderden resterende stenen verder te fotograferen, te bewerken en in te voeren. Het is echter zonder meer duidelijk dat op basis van de collectie Hulst wel kanttekeningen gezet kunnen worden bij de zeer geconcentreerde herkomst van de grote zwerfstenen op het Zwerfsteneneiland Maarn uit de gebieden 3, 4 en 5 van Jaap Zandstra. Kortom prima munitie voor verder onderzoek.
Kruiwagens kunnen handig zijn
De collectie van Joep Hulst is veelzijdig, waardevol en zeer representatief voor de Utrechtse Heuvelrug. Slechts weinigen hebben immers de gelegenheid gehad om uitgebreid op het militaire terrein van de Leusderheide te zoeken naar zwerfstenen.
Om
1 voor de toekomst de samenhang van de collectie te bewaren;
2 tentoonstelling van de zwerfstenen mogelijk te maken;
3 verder onderzoek naar de zwerfstenen te bevorderen
heeft de Stichting Vrienden van het Zwerfsteneneiland per vandaag (15 oktober 2014) de collectie overgedragen aan Museum Hofland in Laren in het volste vertrouwen dat het Museum Hofland deze collectie op waarde weet te schatten.
Op de plaatjes is te zien hoe de 19 dozen vol zwerfstenen door Berend Jan Grotenhuis en zijn vrouw namens en voor Museum Hofland worden vervoerd naar hun nieuwe bestemming.
Van blokhut naar museum
Afbeeldingen: BOHOteam
Rondleiding
De zanderij Maarn is per 22 november 2013 opengesteld. Het zwerfsteneneiland blijft alleen onder begeleiding van een gids van de Stichting Vrienden van het Zwerfsteneneiland te bezoeken. Op die manier hopen we onze waardevolle collectie te beschermen.
Lezingen
Groepen stellen het soms op prijs op een rustige locatie eerst wat meer over de achtergronden van het zwerfsteneneiland en de aardkundige waarden in de provincie Utrecht te horen.