Aanleg van het eiland
De provincie heeft het zwerfsteneneiland Maarn tot 3e aardkundig monument in de provincie Utrecht benoemd. Hiermee wordt uitvoering gegeven aan een onderdeel van het Beleidsprogramma 1999 - 2003.
Stichting
Op 4 april 2003 is de stichting "Vrienden van het Zwerfsteneneiland" opgericht. De stichting heeft tot doel de belangen van aardkundige waarden in het algemeen en van het Aardkundig Monument "Zwerfsteneneiland" in het bijzonder te behartigen.
Werkbezoek geoloog Gerard Ruegg
1 juni 2006
In 2006 heb ik enkele keren kontakt gehad met Gerard Ruegg ivm de verklaring en de ligging van enkele profielen in de Zanderij Maarn. Dit was tbv een hoofdstuk in mijn boek Zwerfsteneneiland Maarn en andere Aardkundige Monumenten. Gerard heeft indertijd (1999), samen met A. Burger een mooi geïllustreerd en boeiend artikel geschreven over hun waarnemingen in de noordelijke wand van de zandafgraving. Omdat ik zelf ook nogal wat fotomateriaal van die wand had probeerden we uit de puzzel te komen waar en hoe mijn opnamen pasten in het door hun beschreven profiel.
Gerard Ruegg bij een kleine ontsluiting in de Zanderij.
Uiteraard gaan we ook nog even naar de Zandafgraving zelf. Alle hellingen zijn indertijd bij de afwerking van de ontgronding minder steil gemaakt en geëgaliseerd. Slechts een kleine ontsluiting is nog aanwezig in de noordelijke groevewand. Deze is indertijd bewaard gebleven in een poging om oeverzwaluwen een lokatie om te nestelen te bieden. Dat is niet gelukt, maar door het kleiige karakter en de minder steile ligging van de kleilaag is de wand goed bestand tegen erosie. Onder aan de Kedichemklei zijn op de foto keiharde concreties te zien.
Harde concreties onderaan de Kedichemklei.
Na wat spitwerk is het mogelijk ook de zandige afzettingen onder de klei zichtbaar te maken. Dat is leuk, omdat we op het Zwerfsteneneiland in het segment van de Jotnische Zandsteen dezelfde fluviatiele structuren versteend kunnen laten zien. Die afzettingen zijn dan wel weer een paar honderdduizend jaar ouder.
Onder de klei liggen zandige rivierafzettingen.
Dergelijke profielen worden steeds belangrijker. Profielen zijn bij zandafgavingen in en huizenbouw op de stuwwal tijdens het graven regelmatig zichtbaar, maar het is steeds een tijdelijke zaak. Een put wordt weer dichtgegooid of erosie en begroeiing slaat toe, waardoor alles onzichtbaar wordt. We zullen ons moeten bezinnen hoe we dit profiel in de Zanderij Maarn, als filiaal van het Zwerfsteneneiland, in goede conditie kunnen blijven houden.
Ligging van de ontsluiting in de stuwwal.
Bronnen:
Foto’s:
BOHO-team.
Literatuur:
Hoogendoorn, W., Zwerfsteneneiland Maarn en andere aardkundige monumenten. KNNV Uitgeverij 2006
Ruegg, G.H.J. & Burger A.W. 1999. De spoorwegafgraving bij Maarn: nieuwe waarnemingen in een oude groeve. Grondboor & Hamer 1999, jrg 53 nr 5, p 111-116
Rondleiding
De zanderij Maarn is per 22 november 2013 opengesteld. Het zwerfsteneneiland blijft alleen onder begeleiding van een gids van de Stichting Vrienden van het Zwerfsteneneiland te bezoeken. Op die manier hopen we onze waardevolle collectie te beschermen.
Lezingen
Groepen stellen het soms op prijs op een rustige locatie eerst wat meer over de achtergronden van het zwerfsteneneiland en de aardkundige waarden in de provincie Utrecht te horen.