Gaasterland deel 2
1 november 2010
Een dagje Gaasterland vraagt om een nieuwe pagina bij dit onderdeel van de website over Aardkundige Monumenten. In het onderstaande geen discussie over soorten keileem etc, maar wat meer aandacht voor geomorfologie en landschap. In dit tweede deel staat de omgeving van het Rode Klif centraal.
Hier sta ik te poseren op het monument bij de Rode Klif.
De schrijver bij het monument op de Rode Klif
Op het topografische kaartje heb ik in de ondergrond wat informatie uit de Geomorfologische Kaart verwerkt.
Bij het Rode Klif, Skarl en Warns is grondmorene opgestuwd tot hogere en lagere heuvels. Het landijs is later ook nog over de heuvels gegaan waardoor die vervormd, gedrumliniseerd, zijn. Rond de heuvels ligt een verspoelde dekzandvlakte en op enige afstand vinden we lage vlakten opgebouwd uit getijdeafzettingen.
Fotopuntenkaart met bewerkte ondergrond
Bij punt 1 kijken we in noordelijke richting naar het klif. Het is een gemonteerd panorama en slechts bedoeld om de globale overgang van het water via de klif naar de lager gelegen vlakte te laten zien. Dat was niet mogelijk in 1 foto.
Zicht vanuit het zuiden bij punt 1
Hier staan we bovenop het klif. Het is duidelijk dat we aanzienlijk hoger staan, ongeveer 10 meter, als het waterpeil in het IJsselmeer.
Zicht vanaf het klif over het IJsselmeer
Bovenop de klif is een vrijheidsmonument gebouwd met opvallend veel zwerfstenen. Op de achtergond zien we in de verte de hoger gelegen gronden bij Warns (zie verderop).
Zwerfstenenmonument
Op een informatiepaneel wordt van alles in diverse talen uitgelegd.
Zo staat er bijvoorbeeld op vermeld dat het Rode Klif 10 meter boven NAP ligt en bestaat uit roodachtige leem. Van het oorspronkelijke klif is nog maar een deel over. Vroeger was de zuidzijde onbegroeid en deze rees als een rood klif op uit de Zuiderzee.
Ook staat er een en ander vermeld over historische veldslagen en de vrijheidsdrang van de Friezen. Daarnaast valt op het oude kaartje op, dat er een groot meer ligt (Sudermar), maar dat de gestuwde heuvels bij Skarl en Warns droog liggen.
Informatiepaneel
Bij punt 2 (zie kaartje boven) kijken we hier terug naar het zuiden. Vanuit de vlakte links duikt naar rechts de gestuwde grondmoreneheuvel, het Rode Klif, op.
Zicht op het Rode Klif vanuit het noorden
Hier kijken we vanuit punt 3 richting Warns. We zien het als een soort wegdorp dwars op onze kijkrichting liggen. Ook dit is weer een panorama samengesteld uit een serie afbeeldingen. Als je nog eens kijkt naar het eerder getoonde kaartje dan zie je alle bebouwing bovenop de langgerekte gestuwde grondmorenerug ligt. Men had geen behoefte aan natte voeten.
Zicht op Warns vanuit punt 3
En hier nog een detail van het bovenstaande panorama, waarbij de hogere ligging van de bebouwing duidelijk wordt.
Tegenwoordig is de men niet echt meer afhankelijk van de natuurlijke gesteldheid voor het ruimtegebruik. Het valt dan ook te hopen dat men het huidige landschap, waarin de aardkundige achtergrond nog zo goed af te lezen is, zal sparen. Een benoeming tot aardkundige monument van enkele gestuwde grondmoreneheuvels beveel ik dan ook van harte aan.
