www.aardkundigemonumenten.nl --> Overzicht

De provincie Noord Holland heeft op 29 november 2007 haar 9e aardkundige monument benoemd. Dit keer was de polder Mijzen aan de beurt. Een indruk van de landschappelijke ligging van de polder Mijzen krijgen we door de eerste 2 geomorfologische kaartjes. De eerste kaart toont een doorsnede door de provincie Noord Holland. Van links naar rechts zien we de recent gevormde jonge duinen (gele kleuren) langs de kust. Meer het binnenland in ligt van noord nar zuid een hele rij steden. Dat is niet toevallig. Veelal zijn de oude kernen ontstaan op de oude strandwallen (lichtgele kleur) die duizenden jaren geleden (vanaf ca . 4300 v. C.) onze kust markeerden. Veel is daar niet van te zien op de kaart, omdat ze onder de bebouwing liggen. Meer naar het oosten lagen in die tijd zeekleiafzettingen aan het oppervlak. Daarop vormde zich in de loop der tijd dikke veenpakketten.

De wijde omgeving van de Duurswouderheide bestaat uit een grondmorenelandschap. Enkele moerassige beekdalen voeren het overtollige water in zuidwestelijk richting af. Op de grondmorene liggen hier en daar dekzandruggen, die soms later, bijvoorbeeld bij Bakkeveen, nog eens verstoven zijn. De omgeving van de Duurswouderheide is zo’n dekzandrug, die nu in bos en heide ligt. Temidden van die begroeiing liggen veelvuldig plasjes.
De literatuur (bijvoorbeeld op internet Geosites) spreekt hier van pingoruines. Een pingo is een grotendeels met ijs gevulde heuvel, die ontstaat wanneer door ondergrondse aanvoer van water een ijslens in de bodem gevormd wordt. Door aangroei van de ijslens ontstaat uiteindelijk een heuvel in het landschap. De opgeheven, bovenop de ijslens gelegen grond erodeert en blubbert naar beneden. Na het definitief afsmelten van de ijslens blijft als resultaat een min of meer ronde laagte met een ruggetje er omheen (randwal) over, een zogenoemde pingoruine.
Zowel de vorming van de pingoruines als de dekzandvorming heeft plaatsgevonden aan het einde van de laatste ijstijd. Het landijs bereikte ons land toen niet. maar er waren hier poolwoestijnen met op vele plaatsen een permanent bevroren ondergond.

Zoals alle groene terreinbeherende organisaties is Staatsbosbeheer eigenlijk alleen geinteresseerd in planten en dieren. De wandelroute is dan ook weinig creatief aangelegd. Het algemene beeld is een tamelijk vlak heidelandschap waarin hier en daar in de verte een wateroppervlak te zien is. Dat gaat gepaard met een zonering in de begroeiing. Randwallen zijn mede door de grote afstand moeilijk te herkennen en naar de diepte van de vennen kun je alleen raden.