Orgelpijpen in de Julianagroeve


De Bol


In het zuidwesten van de provincie Utrecht zijn in de uiterwaarden van de Lek enkele prachtige aardkundige fenomenen in de vorm van rivierduinen op een voormalig eiland en een getijdekreek te herkennen. De getijdekreek is prima van af de winterdijk te zien. Bij een bezoek aan de rivierduinen moet rekening gehouden worden met de hoogte van het rivierwater in verband met de begaanbaarheid van de strekdam. Prachtig zijn op deze foto ook de copeontginningen in de Lopikerwaard te zien, maar daar gaat het ons nu niet om.

> Lees meer

Orgelpijpen in de Julianagroeve

6 mei 2012

In de omgeving van Cadier en Keer liggen diverse, in aardkundig opzicht, interessante groeves. Enkele groeves zijn toegankelijk of men kan in ieder geval de bijzondere kenmerken zien. Ook geeft een informatiepaneel de broodnodige toelichting. Het is immers zoveel plezieriger als je ook een beetje kunt begrijpen wat je ziet. Dichtbij ligt de Koeberg-groeve (boven) maar we gaan nu kijken bij de Juliana- ook wel genoemd Schiepersberggroeve (rechts).




Ligging Julianagroeve (rechts) en de groeve Koeberg (boven)

Zicht op de Julianagroeve met een informatiepaneel. Er staat weliswaar een hek omheen, maar je hebt een prachtig zicht op een mooie kalkwand met een hele serie orgelpijpen.

Op het informatiepaneel staat vermeld dat in het Boven-Krijt (80 tot 65 miljoen jaar geleden) Zuid-Limburg overstroomd was door een zee. Ontelbare kalkskeletjes van afgestorven plankton hebben hier een dik kalkpakket gevormd.




Zicht op de groeve

De kalksteen behoort tot de Formatie van Maastricht. Ook ligt hier als onderdeel van de Formatie van Maastricht de typelocatie van het laagpakket van Schiepersberg. In die zin is het niet alleen een fotogenieke, maar ook een belangrijke groeve.




Het informatiepaneel

Een prachtig plaatje. In de kalksteen is op door scheuren verzwakte plekken de kalksteen opgelost. In de langwerpige oplossingsgaten is de bovengrond weggezakt. Die bovengrond bestaat voornamelijk uit erosiemateriaal, fluviatiele afzettingen van de Maas en eventueel wat windafzettingen (loess).




Een heel orgel

Ik kan me voorstellen dat we hier een horizont tussen twee kalkpakketten binnen de Formatie van Maastricht zien, maar zeker weten doe ik het niet.




Mogelijk een horizont binnen de kalkpakketten

Roestige grindafzetting en erosiemateriaal in een orgelpijp.




Orgelpijp

Het is meer van hetzelfde, maar het blijven mooie plaatjes van die orgelpijpen. De komende plaatjes zijn details van deze overzichtsfoto.




Orgelpijp

Dit is een detail (linksonder) van de vorige foto.




Detail van vorige foto

En hier is op een smalle nog opgevulde orgelpijp ingezoomd (detail van midden boven).




Een andere detail: een nog opgevulde smalle orgelpijp

De Julianagroeve loopt nog een stuk door. Omdat het gebied eigenlijk afgesloten is beperk ik me hier tot deze impressie van de achterwand.




Achterwand van de Julianagroeve

Bronnen:
Afbeeldingen: BOHOteam
Literatuur: Felder, W., 2003. Bodemschatten van Zuid-Limburg. Uitgave: VVV Zuid-Limburg, Natuurhistorisch Museum Maastricht en stichting IKL.


De Dommel dl 3




De huidige loop van de Dommel is als doorlopende watergang herkenbaar die uit het zuiden komt en een bocht naar het westen maakt.
De aangrenzende groene kleur staat voor beekdalbodem met meanderruggen en geulen.
De blauwgroene kleur geeft beekdalbodem met veen aan.
De geelgroene kleuren staan voor dekzandruggen die soms nog wat geaccentueerd zijn door een oud bouwlanddek.
Plaatselijk is het dekzand nog wat verstoven en treffen we lage landduinen met bijbehorende vlakten en laagten aan.

Onderstaande foto is bij fotopunt A genomen. We zien nog net wat stuifzandrelief en op de achtergrond water.

Uit de Geomorfologische Kaart kunnen we afleiden dat deze waterpartij ooit een veengebied binnen een beekdalbodem was. Hier heeft in het Laatglaciaal (voor 12.000 jaar geleden) een zeer grote meander van de Dommel gelopen die tegen de oostelijke dekzandruggen aanschuurde, maar er niet doorheen brak. Nadat de Dommel zich verplaatste naar zijn huidige loop, werd in het lage gebied, onder moerassige omstandigheden, een veenpakket gevormd. Het veen is door de mens weer weggegraven ten behoeve van turfwinning. Nu resteert er een zeer grote plas: de Moerkuilen. De naam is veelzeggend.

> Lees meer