Groeve Blankenberg


De korte- en lange duinen


In het oosten van de provincie Utrecht bestaat de bodem voornamelijk uit zandige afzettingen. De kern vormt de enige tientallen meters hoge Utrechtse Heuvelrug. Dat is een stuwwal die in de voorlaatste ijstijd, zo'n 150.000 jaar geleden, is gevormd door het uit Scandinavië oprukkende landijs. Om die Heuvelrug heen is in de laatste ijstijd, 70.000 - 10.000 jaar geleden, een dik zandpakket als een deken over het toenmalige landschap neergelegd. In de Middeleeuwen werden de zandvlaktes plaatselijk weer kaal door overbeweiding met schapen. De wind kreeg weer vat op het kale, droge zand. De Lange Duinen is een restant van zo'n stuifzandgebied.

> Lees meer

Groeve Blankenberg

9 mei 2012

In de omgeving van Cadier en Keer (Zuid-Limburg; A op de google luchtfoto) liggen diverse interessante, verlaten groeves. In het zuidoosten van de gemeente ligt de groeve Blankenberg (B op de google luchtfoto).




Ligging van Cadier en Keer en de groeve Blankenberg

Een aangename bijzonderheid is dat we via een hek de groeve in mogen. Ook is er een informatiepaneel aanwezig.




De entree van de groeve

Het paneel is nauwelijks leesbaar, maar er staat:

Groeve Blankenberg

Op deze plek is in het verleden vuursteen gewonnen. Deze vuursteen werd gebruikt voor het vervaardigen van straatstenen.

De Vuursteenbank van Cadier en Keer is met een oppervlakte van meer dan 8 km2 en een dikte van ca 2.5 meter de dikste bekende vuursteenbank ter wereld. Vuurstenen bezitten normaal de vorm van regelmatige of grillige knollen met een afmeting van enkele centimeters tot ongeveer 5 meter. De hier aanwezige grote vuursteenbank is voor de wetenschap een onopgelost raadsel.





Toelichting op het informatiepaneel

De keiharde dikke vuursteenbank onderin de groeve steekt uit. Er loopt een pad langs zodat het profiel van dichtbij bekeken kan worden.




De harde vuursteenbank onderin het profiel

En hier het hele profiel met wat toelichting. De vuursteenbank is een onderdeel van de Formatie van Gulpen. Daar boven ligt van B naar C de Kalksteen van Lanaye, eveneens van de Formatie van Gulpen. De horizont van Lichtenberg (C) vormt de scheiding tussen de onderliggende Formatie van Gulpen en de bovenliggende Formatie van Maastricht. Van C naar D bestaat de Formatie van Maastricht uit de Kalksteen van Valkenburg. Naar boven toe wordt de kalksteen zachter. In die kalksteen is door oplossing van de kalk of mergel een langwerpige holte, een zogenoemde orgelpijp (F) ontstaan. Die is opgevuld met materiaal dat er eerst boven heeft gelegen en waarin onder andere mooi afgeronde grindjes te zien zijn. Omdat boven D het al dan niet losse gesteente begroeid is, kan ik niet zien wat onder het gras zit. Mogelijk ligt er wat erosiemateriaal in de vorm van vuursteen uit opgeloste kalk, maar in ieder geval liggen daarop ook fluviatiele afzettingen van de Maas.




Profiel met toelichting

Leuk dat je in de groeve op je gemak kunt rondkijken en van dichtbij fotograferen.




Plaatjes maken

Detail van de hele dikke vuursteenbank behorend bij de Formatie van Gulpen.




Detail van de vuursteenbank

Boven de vuursteenbank ligt de Kalksteen van Lanaye en daarboven de horizont van Lichtenberg.




Detail Formatie van Gulpen

De orgelpijp die gevormd is in de Formatie van Maastricht is opgevuld met roestbruin materiaal dat erin weggezakt is.




Detail orgelpijp

Er is ook een mogelijkheid om via een trap de heuvel op te klimmen. Daar heb je een mooi overzicht over een droog dal en een bankje om even uit te rusten en van het uitzicht te genieten.




Afdaling via een trap

Het is vandaag droog en dat biedt de mogelijkheid om aan de zijkant even naar boven te klimmen om een orgelpijp van dichtbij te bekijken.




Op onderzoek bij een orgelpijp

Prachtig zie je van dichtbij het markante verschil tussen de geelwitte, zachte Kalksteen van Valkenburg en de roestbruine opvulling in de orgelpijp.




Markant kleurverschil

Als je naar de roestbruine opvulling kijkt vallen de mooie afgeronde steentjes van de Maasafzetting op.




Afgeronde grindjes in de opvulling

Bronnen:
Afbeeldingen:
BOHOteam
Literatuur: Felder, W., 2003. Bodemschatten van Zuid-Limburg. Uitgave: VVV Zuid-Limburg, Natuurhistorisch Museum Maastricht en stichting IKL.


Spaarnwoude


Net ten oosten van Haarlem ligt de gemeente Haarlemmerliede en Spaarnwoude. Op de kaart is een scherpe overgang te zien tussen stad en platteland. Als we rijden op de Lage Dijk, bij punt 1 op de kaart, zien we in het oosten Spaarnwoude liggen.

Temidden van enkele gebouwen rijst de Stompe Toren op.

> Lees meer