Geotop Gunzenau, Hessen
20 augustus 2012
In 1994 heb ik de term en het begrip aardkundige monumenten geintroduceerd om in het kader van het Europees Natuurbeschermingsjaar 1995 een europees logo te mogen voeren. Dat is gelukt. Er zijn echter meerdere begrippen die zulk soort fenomenen min of meer dekken. Zo heb je bijvoorbeeld de geologische monumenten. Dat zijn veelal groeves en je kunt stellen dat geologische monumenten ook aardkundige monumenten zijn, maar omgekeerd niet altijd. In Duitsland spreekt men over geotopen en daar wordt ook iets dergelijks mee bedoeld.
Tijdens een bezoek aan Hessen en Thueringen in 2012 leek het me wel leuk om eens een paar van die geotopen van dichtbij te bekijken en te zien hoe ze zijn ingericht etc.
Het viel nog niet mee om bezoekwaardige lokaties te vinden. Googelen op geologie Hessen etc leverde niet direct veel op. Snuffelen in de plaatjes op google earth kost zeer veel tijd, maar levert naast talloze zonsondergangen soms boeiende items op. (zie ook geotop Glasberg)
Ligging van de basaltgroeve bij Gunzenau (google earth)
De Vogelsberg in Hessen is een enorm uitgestrekt basaltgebied. Het is ca 19 miljoen jaar geleden(Tertiair, Mioceen) gevormd door een complex van verschillende lavastromen die hier indertijd door de aanwezige oudere afzettingen (onder andere Buntsandstein) heenbraken.
In dat enorme basaltcomplex van de Vogelsberg zijn in de loop der tijd veel groeves gemaakt om basalt te winnen. Vaak waren de groeves na enige tijd niet meer rendabel en zijn verlaten. Soms waren de zuilstucturen nog prachtig te zien. Dankzij de website vogelsberg-touristik.de kregen we grip op een aantal van die groeves. Ze staan op die site kort getypeerd, inclusief GPS gegevens en een typering van de toegankelijkheid.
Bij Gunzenau ligt een geotop die we bezochten. Hij is (zie google foto) eenvoudig te vinden als je vanuit de weg naar Gunzenau de eerste weg links naar het noordwesten neemt.
De basaltgroeve ligt in deze bult
Er zijn geen verbodsborden of iets dergelijks. Er zijn ook geen verwijsborden naar de groeve en in de groeve zijn ook geen toelichtende panelen. Verder ligt de groeve aan een zijpaadje in een bosje, dus je moet echt wel weten dat hij bestaat, anders kom je er niet.
De ingang van de groeve
In de groeve is het wel even schrikken, want hij is als een veelzijdige vuilstort in gebruik. Achter de vuilnis is een duidelijke zuilenstructuur zichtbaar. Ook bomen langs de rand belemmeren het zicht op de zuilenwand.
Vuilstort in de groeve
Als je even de vuilnis vergeet en kijkt wat er wel te zien is dan is het toch een leuke groeve. Het centrum van deze foto heb ik in een volgende foto nog eens wat ingezoomd.
Basaltzuilen
Deze geotop onderscheidt zich, volgens de korte typering op internet, doordat in de basaltzuilen (Basanit) vuistgrote olivijnknollen voorkomen. Dat is toch wel een heel verschil met de meeste basalt, waarin slechts kleine fragmentjes olivijn zichtbaar zijn.
Detail van vorige foto: olivijnknollen
Ook dit brok van een basaltzuil zit vol vuistgrote knollen.
Brok van een basaltzuil met olivijnknolllen
Altijd leuk omdat even van dichtbij te zien.
Detail van vorige foto
Dergelijke waarnemingen sporen wel aan om zelf ook nog eens goed naar de grond te kijken of er wat leuks ligt om mee te nemen.
Speuren op de grond
Er liggen genoeg stukken met olivijn om het thuisfront te laten zien hoe deze groeve eruit zag.
Een meegenomen steen
De steen wordt nog even van dichtbij bekeken.
Omdat ik nog nooit zulke grote olivijnknollen gezien had, vond ik het een zeer interessante groeve. Jammer dat er geen verwijs- of toelichtende borden waren, dat is toch een goede manier om goodwill voor de geotopen te kweken. Uiteraard is het gebruik als vuilstort ook geen aanbeveling.
Detail van de meegenomen steen
Bronnen:
Afbeeldingen:
BOHO-team.
Literatuur:
www.vogelsberg-touristik.de
Hoogendoorn, fotoalbum Duitsland 2012
