Geotop Manebach, Thueringen


Niënhof en Oostbroek


Rivieren stromen uit gebergten naar zee. Het rivierwater transporteert daarbij grind, zand en klei. Als het water snel stroomt rollen stenen en grind over de rivierbedding. Als het water langzamer gaat stromen stopt het transport van deze grote en zware last, maar zand en klei wordt nog wel meegevoerd. Van de bergen naar de zee zie je dan ook de gemiddelde korrelgrootte afnemen. Een zelfde mechanisme treedt op bij overstromingen. Loodrecht op de rivier zien we in de bedding grind liggen en direct naast de normale bedding wordt een oever van zandig materiaal gevormd. Veel verder van de rivier, waar het water bijna stil komt te staan bezinken pas de fijnste deeltjes die in het water zweven, de kleideeltjes. Op de foto die langs de Lek genomen is, komt de zandige en hoger gelegen oeverwal duidelijk tot uiting.

> Lees meer

Geotop Manebach, Thueringen

15 september 2012

Op een vakantie naar Thueringen hebben we ons niet beperkt tot het Thueringerwald maar ook tripjes in de wijdere omgeving gemaakt. Op de website van Thueringer Landesanstalt fuer Umwelt und Geologie (TLUG) hadden we een lijst met geotopen gevonden. Hier was ook sprake van Manebach. Google Earth toonde ten westen van ons vakantieadres (Allersdorf) in de omgeving van Ilmenau deze interessante locatie.






Fotopunten uit de tekst op Google Earth kaartje

Een dergelijke foto hadden we gezien en dat betekende dat we de locatie gemakkelijk moesten kunnen vinden. Dat was ook zo. Het monument is punt 1 op de Google Earth kaart. Via een parallelweg konden we parkeren op een parkeerterrein van een sportschool (punt 2). De mijn en het kiepkarretje waren nep en meer bedoeld om een sfeerbeeld te scheppen.




Overzicht van de geotop Manebach

Op het paneel wordt verteld hoe belangrijk deze steenkoollagen geweest zijn voor het fossielenonderzoek. Al meer dan 300 jaar vindt hier onderzoek plaats.

De moerassen waaruit deze steenkoollagen uiteindelijk zijn ontstaan, zijn iets jonger als bij ons. Ze stammen uit het begin van het Perm en niet uit het Carboon.




Informatiepaneel

Als je bij het bushokje een klein stukje naar boven klimt kun je de diverse gesteentelagen van dichtbij bekijken. Helemaal aan de rechterkant dagzomen de steenkoollenzen.




Overzicht ontsluiting

Zo dichtbij de steenkoollagen kun je komen.




Dicht bij de steenkoollagen

Erg leuk om de steenkoollagen van zo dichtbij te kunnen bekijken en fotograferen.




De steenkoollagen

Er blijkt bovendien nog een - onder meer - geologisch wandelpad te zijn. Het was even zoeken, maar tussen de sportvelden door vind je het pad. Bij punt 3 ga je over een bruggetje. Het pad slingert door het dorp heen naar punt 4. Verder zijn we niet gegaan omdat de punten of interessanter waren voor mijnbouwliefhebbers of zo slecht onderhouden waren dat je absoluut niets kon zien.




Een pad voor de liefhebbers

Zoals in de meeste vakantiehuizen lag ook in ons huis in Allersdorf een flinke stapel brochures en folders van bezienswaardigheden. Daar zat ook een flink verhaal bij over Manebach, met een kaartje van de route. De punten werden niet verklaard. Ergens bij punt 15 zagen we de rode stenen die verderop afgebeeld worden.




Kaartje uit een folder

In een andere folder werd ook de fossielenrijkdom weer geroemd. De afbeelding van de varen Pecopteris Arborescens vond ik erg lijken op een afdruk die we zelf vonden.




Plaatje van de varen Pecopteris Arborescens

Dit stukje steenkool vertoonde een varen met een vergelijkbare opbouw.




Onze eigen varen

Een mooi verhaal. Bijna 100 jaar geleden werd in Manebach feest gevierd vanwege een eeuwfeest van de slag bij Leipzig. Daarbij werden flinke vreugdevuren aangestoken. Het was uiteraard niet de bedoeling, maar het vuur bleef enkele jaren voortwoekeren in de steenkool.




Paneel over het feestvuur

Bij dat langdurige vuur verbranden de afzettingen en werden rood. Hier zie je een puinhelling daarvan.




Rode stenen

Hier een doorsnede van een rode steen. De buitenkant is geheel verbrand. Binnenin zie je nog grijze en zwarte kleuren.




Doorsnede steen

Een afdruk van een plant in de verbrande rode steen. Daar zijn ongetwijfeld in de loop der jaren heel wat mensen mee voor de gek gehouden.




Plantafdruk in de rode steen

Ondanks alle mooie verhalen vond ik toch de ontsluiting langs de weg, dus die met de steenkoollagen uit het begin van mijn verhaal, het boeiendst. Met andere woorden de geotop lag op de goede plek.

Conclusie: De ontsluiting langs de weg was prima bereikbaar en toegankelijk. Het paneel had iets meer in kunnen gaan op het getoonde profiel. Het pad kan ik niet goed beoordelen, maar wat ik gezien heb vond ik niet bijzonder interessant, met name ook vanwege het slechte onderhoud, al waren de rode stenen wel vermakelijk.




Het mooiste punt uit het pad

Afbeeldingen: Google Earth en BOHOteam

Literatuur:
http://www.tlug-jena.de/geotope/geotope.html
Naturpark Thueringer Wald, 2003, IV Quartal, p 35-37.


Groeve Blankenberg


Een aangename bijzonderheid is dat we via een hek de groeve in mogen. Ook is er een informatiepaneel aanwezig.

Het paneel is nauwelijks leesbaar, maar er staat:

Groeve Blankenberg

Op deze plek is in het verleden vuursteen gewonnen. Deze vuursteen werd gebruikt voor het vervaardigen van straatstenen.

De Vuursteenbank van Cadier en Keer is met een oppervlakte van meer dan 8 km2 en een dikte van ca 2.5 meter de dikste bekende vuursteenbank ter wereld. Vuurstenen bezitten normaal de vorm van regelmatige of grillige knollen met een afmeting van enkele centimeters tot ongeveer 5 meter. De hier aanwezige grote vuursteenbank is voor de wetenschap een onopgelost raadsel.

> Lees meer