Aardenburg: dekzandrug


Peelrandbreuk


De onderstaande geologische kaart geeft met een oranje kleur een duidelijk begrensde, van zuidoost naar noordwest lopende, zone aan. Dit is de Roerdalslenk die in de laatste honderdduizend jaar is opgevuld met beekafzettingen en dekzanden. Zowel in het westen als in het oosten komen deze afzettingen slechts plaatselijk en veel minder dik voor. De Peelrandbreuk vormt hier de opmerkelijk rechte grens tussen de Roerdalslenk en de Peelhorst.
Onderzoek heeft uitgewezen dat de daling van de slenk niet schoksgewijs plaatsvindt, bijvoorbeeld bij aardbevingen (Uden, 1932; Roermond, 1992). De daling vindt namelijk heel geleidelijk plaats met een snelheid van circa een centimeter per eeuw. Dat lijkt te verwaarlozen, maar we moeten niet vergeten dat we met geologie te maken hebben en niet met leeftijden van mensen. Als gedurende het kwartair een daling van een cm per eeuw plaatsvindt, dan resulteert dat uiteindelijk in een hoogteverschil van meer dan 200 meter. Zoals gezegd heeft extra sedimentatie door rivieren, beken en de wind de daling nagenoeg bijgehouden en heeft de argeloze passant hier niet in de gaten wat voor bijzondere geologische processen hier gespeeld hebben. Hooguit zal hij zich verbazen over het roestige water dat hier voorkomt.

> Lees meer

Aardenburg: dekzandrug

22 oktober 2012

Dit jaar hebben we de herfstvakantie doorgebracht in Zeeuws Vlaanderen, in Nieuwvliet-Bad. We hebben diverse aardkundige fenomenen gezocht en bezocht, maar omdat ons bungalowpark tegen de duinen aan lag en het aardig weer was, hebben we menig uurtje op het strand doorgebracht (Zie op deze site Nieuwvliet 1: haaientanden en Nieuwvliet 2: processen).Maar zoals gezegd hebben we ook andere aardkundige fenomenen bezocht. Deze keer Aardenburg.

Hoewel ik mijn jeugd in Zeeland (Goes) heb doorgebracht is het nooit tot mij doorgedrongen dat in Zeeuws Vlaanderen ook pleistocene afzettingen aan de oppervlakte liggen. Maar ja, vanuit Goes gezien is dat dan ook de overkant. Op de Geomorfologische Kaart is echter een duidelijke dekzandrug te zien, die bij Aardenburg in oostelijke richting naar Sint Kruis, in Belgie, loopt. Prachtig is te zien hoe een vertakte kreek vanuit het zuiden dwars door de rug heen loopt. Dat willen we wel eens zien.




Relief van de dekzandrug

Op deze luchtfoto uit Google Earth staat de dekzandrug normaal en de dekzandvlakte aan weerszijde van de rug(gen) overbelicht aangegeven. De voorgaande foto van het geaccidenteerde uienveld is bij punt 1 genomen en toont het hoogteverschil in zuidelijke richting. In noordelijke richting is het relief iets verdoezeld omdat hier de Sint Pietersdijk ligt. Het fotopunt ligt overigens op de Heirweg en die naam doet vermoeden dat hier ooit de Romeinen ook al droge voeten wilden houden door over deze rug te rijden en lopen.




Ligging rug (bewerkt naar Google Earth)

Het valt niet mee om het doorbraakpunt van de kreek door de dekzandrug vast te leggen. Daarom probeer ik het maar in losse afbeeldingen en in een panorama.

Hier kijken we bij punt 2 (zie google kaartje) over de Sint Pietersdijk in oostelijke richting.




Zicht naar het oosten

Langs de zuidkant van de dijk op de dekzandrug is de bebouwing gelegen.




Sint Kruis

In zuidelijke richting ontbreekt de bebouwing en zien we de grote watervlakte van het Groote Gat.




Zicht in zuidelijke richting

Door enkele afbeeldingen aan elkaar te monteren krijg je, ondanks de lage resolutie, toch wel een impressie van de hogere ligging van de dijk en de bebouwing bovenop de dekzandrug, waarnaast in zuidelijke richting een overgang is naar de dekzandvlakte. Het Groote gat, zoals deze watervlakte heet, markeert de plaats waar de kreek de dekzandrug doorbroken heeft, waarna het achterland vanuit diverse kanten via deze poort kon afwateren.




Montage van het doorbraakpunt

De kreek ten noorden van de dekzandrug bestaat uit een relatief smalle rechte watergang. Daarnaast ligt nog een natte depressie (Restant of natuurontwikkeling?).

Hoewel de zichtbaarheid van het fenomeen vanuit de lucht beter is als vanaf de grond is het toch een zeker de moeite waard om deze doorbraak van de dekzandrug te bekijken.




De noordzijde van de Sint Pietersdijk

Afbeeldingen: BOHOteam
Luchtfoto: Google earth


De Dommel dl 2; winter


Op voorgaande foto is al prachtig te zien dat de Dommel bij recent hoogwater zand op de oevers heef afgezet. Niemand heeft daar nog gelopen en de stroomribbels zijn nog intact. In de schaduw van een kleine barriere heeft zich nog een fraaie afzetting gevormd.

We zijn hier gekomen door op de weg van Nijnsel naar Son de onverharde Watermolenstraat te nemen. Bij de brug over de Dommel zijn de voorgaande plaatjes gemaakt.

> Lees meer