Aardenburg: dekzandrug


Niënhof en Oostbroek


Rivieren stromen uit gebergten naar zee. Het rivierwater transporteert daarbij grind, zand en klei. Als het water snel stroomt rollen stenen en grind over de rivierbedding. Als het water langzamer gaat stromen stopt het transport van deze grote en zware last, maar zand en klei wordt nog wel meegevoerd. Van de bergen naar de zee zie je dan ook de gemiddelde korrelgrootte afnemen. Een zelfde mechanisme treedt op bij overstromingen. Loodrecht op de rivier zien we in de bedding grind liggen en direct naast de normale bedding wordt een oever van zandig materiaal gevormd. Veel verder van de rivier, waar het water bijna stil komt te staan bezinken pas de fijnste deeltjes die in het water zweven, de kleideeltjes. Op de foto die langs de Lek genomen is, komt de zandige en hoger gelegen oeverwal duidelijk tot uiting.

> Lees meer

Aardenburg: dekzandrug

22 oktober 2012

Dit jaar hebben we de herfstvakantie doorgebracht in Zeeuws Vlaanderen, in Nieuwvliet-Bad. We hebben diverse aardkundige fenomenen gezocht en bezocht, maar omdat ons bungalowpark tegen de duinen aan lag en het aardig weer was, hebben we menig uurtje op het strand doorgebracht (Zie op deze site Nieuwvliet 1: haaientanden en Nieuwvliet 2: processen).Maar zoals gezegd hebben we ook andere aardkundige fenomenen bezocht. Deze keer Aardenburg.

Hoewel ik mijn jeugd in Zeeland (Goes) heb doorgebracht is het nooit tot mij doorgedrongen dat in Zeeuws Vlaanderen ook pleistocene afzettingen aan de oppervlakte liggen. Maar ja, vanuit Goes gezien is dat dan ook de overkant. Op de Geomorfologische Kaart is echter een duidelijke dekzandrug te zien, die bij Aardenburg in oostelijke richting naar Sint Kruis, in Belgie, loopt. Prachtig is te zien hoe een vertakte kreek vanuit het zuiden dwars door de rug heen loopt. Dat willen we wel eens zien.




Relief van de dekzandrug

Op deze luchtfoto uit Google Earth staat de dekzandrug normaal en de dekzandvlakte aan weerszijde van de rug(gen) overbelicht aangegeven. De voorgaande foto van het geaccidenteerde uienveld is bij punt 1 genomen en toont het hoogteverschil in zuidelijke richting. In noordelijke richting is het relief iets verdoezeld omdat hier de Sint Pietersdijk ligt. Het fotopunt ligt overigens op de Heirweg en die naam doet vermoeden dat hier ooit de Romeinen ook al droge voeten wilden houden door over deze rug te rijden en lopen.




Ligging rug (bewerkt naar Google Earth)

Het valt niet mee om het doorbraakpunt van de kreek door de dekzandrug vast te leggen. Daarom probeer ik het maar in losse afbeeldingen en in een panorama.

Hier kijken we bij punt 2 (zie google kaartje) over de Sint Pietersdijk in oostelijke richting.




Zicht naar het oosten

Langs de zuidkant van de dijk op de dekzandrug is de bebouwing gelegen.




Sint Kruis

In zuidelijke richting ontbreekt de bebouwing en zien we de grote watervlakte van het Groote Gat.




Zicht in zuidelijke richting

Door enkele afbeeldingen aan elkaar te monteren krijg je, ondanks de lage resolutie, toch wel een impressie van de hogere ligging van de dijk en de bebouwing bovenop de dekzandrug, waarnaast in zuidelijke richting een overgang is naar de dekzandvlakte. Het Groote gat, zoals deze watervlakte heet, markeert de plaats waar de kreek de dekzandrug doorbroken heeft, waarna het achterland vanuit diverse kanten via deze poort kon afwateren.




Montage van het doorbraakpunt

De kreek ten noorden van de dekzandrug bestaat uit een relatief smalle rechte watergang. Daarnaast ligt nog een natte depressie (Restant of natuurontwikkeling?).

Hoewel de zichtbaarheid van het fenomeen vanuit de lucht beter is als vanaf de grond is het toch een zeker de moeite waard om deze doorbraak van de dekzandrug te bekijken.




De noordzijde van de Sint Pietersdijk

Afbeeldingen: BOHOteam
Luchtfoto: Google earth


Groeve Blankenberg


Een aangename bijzonderheid is dat we via een hek de groeve in mogen. Ook is er een informatiepaneel aanwezig.

Het paneel is nauwelijks leesbaar, maar er staat:

Groeve Blankenberg

Op deze plek is in het verleden vuursteen gewonnen. Deze vuursteen werd gebruikt voor het vervaardigen van straatstenen.

De Vuursteenbank van Cadier en Keer is met een oppervlakte van meer dan 8 km2 en een dikte van ca 2.5 meter de dikste bekende vuursteenbank ter wereld. Vuurstenen bezitten normaal de vorm van regelmatige of grillige knollen met een afmeting van enkele centimeters tot ongeveer 5 meter. De hier aanwezige grote vuursteenbank is voor de wetenschap een onopgelost raadsel.

> Lees meer